| TRANSLATION
Tłumaczenie na różne języki |
O Bractwie krótko | Kontakt |
|
Bractwo Liderów to szlacheckie stowarzyszenie o charakterze patriotycznym i międzynarodowym |
Pogrzeb Admirała Henryka Kalinowskiego
4 stycznia 2021 roku, Warszawa
Zamieszczone tu fotografie z pogrzebu wykonali: 1. gen. bryg. BL Marek Roman Osiejewski (komandor Komandorii Osa Warszawa i wiceprzewodniczący Zarządu Głównego NSZZ Policjantów); 2. ppłk Krystian Herncisz (komandor Pierwszej Komandorii Otwock i przewodniczący Głównej Komisji Rewizyjnej Bractwa). Fotografie archiwalne Henryka Kalinowskiego przygotował Jego przyjaciel gen. dyw. BL Ryszard Murza Murat (Wielki Mistrz Bractwa Liderów).
Uroczystości pogrzebowe odbyły się przy grobie (w kwaterze nr 67), który jeszcze za życia admirał Kalinowski wzniósł dla siebie i swojej rodziny.
Pomimo czasów pandemicznych i dodatkowych obostrzeń wprowadzonych przez rozporządzenie Rady Ministrów z 21 grudnia 2020 roku, na uroczystości pogrzebowej zgromadziło się wiele osób, które chciały oddać ostatni hołd zmarłemu admirałowi Kalinowskiemu. Odnośnie pogrzebów, rozporządzenie to nie przewiduje ograniczenia liczby uczestników na cmentarzu (ale na uroczystościach pogrzebowych w świątyniach tak – jedna osoba na 15 m²), jednak całkowicie zakazuje organizowania konsolacji.
przed godz. 14:30.
O tej porze na cmentarz przyjechał karawan z trumną Zmarłego. Następnie prowadzona przez czterech kapłanów trumna, eskortowana przez asystę honorową Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego, z wnukiem Zmarłego Jakubem Kalinowskim i jego żoną, przy dźwiękach wojennych werbli i śpiewach kapłanów przybyła do grobu, przy którym zgromadzeni byli uczestnicy ceremonii pogrzebowej.
Przy grobie ustawione były liczne sztandary, chorągwie i buńczuki. W honorowym miejscu stał poczet sztandarowy Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, którego Zmarły był prezesem. Obok wyeksponowana była polska flaga narodowa, przekazana nam kiedyś z inicjatywy Premiera RP Mateusza Morawieckiego.
Z uwagi na ograniczenia pandemiczne z jednym sztandarem stała zwykle tylko jedna osoba (chorąży), a nie jak tradycyjnie przyjęto 3-osobowy poczet sztandarowy (ten wyjątek zastosowano wobec pocztu Związku Kombatantów). Pomiędzy chorążymi ze sztandarami zachowana była przepisowa odległość 1,5 metra.
Pocztami sztandarowymi dowodził z szablą w ręku gen. dyw. BL Bogdan Tadeusz Pokrowski (b. dowódca jednostki wojskowej w Siedlcach, który prowadził ceremonie przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie).
Na pierwszym planie Żona Zmarłego Janina Kalinowska oraz Jego Syn Lech Kalinowski z Żoną. Od lewej płk BL Marek Chałupka z tatarskim buńczukiem Ryszarda Murzy Murata. Za rodziną Zmarłego stoi płk dr Marta Bolesława Kościelecka (komandor Pierwszej Komandorii Konstancin Bractwa).
Ze względu na ograniczenia pandemiczne obecni nosili przepisowe maseczki zasłaniające usta i nos oraz starali się zachowywać wymaganą odległość od innych osób.
Wcześniej za duszę admirała Kalinowskiego odbyły się trzy msze święte, odprawione przez Jego przyjaciół: dwie katolickie (odprawili je: ks. Grzegorz Badziąg OFMCap. i ks. prałat Józef Roman Maj z naszego Bractwa Liderów) oraz nabożeństwo prawosławne.
W ceremoniach religijnych na cmentarzu uczestniczyło czterech duchownych. Byli to dwaj kapłani katoliccy: wspomniany ks. Grzegorz Badziąg OFMCap. i ks. kmdr Janusz Bąk (kapelan środowiska kombatanckiego z parafii katedralnej Wojska Polskiego) oraz ks. Łukasz Karol Uliasz z Kościoła Starokatolickiego w RP.
W uroczystości udział wziął także duchowny prawosławny ks. mgr Dawid Romanowicz - przedstawiciel Metropolity Sawy, zwierzchnika Kościoła Prawosławnego w Polsce. Po modlitwach złożył na ręce Rodziny Zmarłego wyrazy współczucia od Jego Eminencji, Wielce Błogosławionego Sawy, Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i Całej Polski; od Jego Ekscelencji Najprzewielebniejszego Pawła (Tokajuka), Prawosławnego Biskupa Hajnowskiego oraz od proboszcza miejscowej parafii i zwierzchnika Cmentarza Prawosławnego ks. mitrata dra Adama Misijuka.
Po ceremoniach religijnych głos zabrał Janusz Maksymowicz, wiceprezes Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych i zastępca zmarłego admirała Kalinowskiego. Ciepłymi słowami pożegnał Zmarłego w imieniu tego Związku i środowiska kombatanckiego. Treść jego przemówienia podana jest dalej.
Zwrócił też uwagę, że admirał Kalinowski na wybudowanym dla Niego grobowcu polecił wyryć nie tylko swój herb z książęcą koroną, ale także napisy, nawiązujące do najważniejszych wydarzeń z Jego drogi wojennej: Warszawa 1944-1945, Czelin 27 II 1945, Berlin 1945.
Przy grobie poczet sztandarowy Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz por. Arkadiusz Wiewiórowski z polską flagą narodową.
Treść tego przemówienia Ryszarda Murata przedstawiamy w drugiej części artykułu, wraz z archiwalnymi fotografiami, ilustrującymi poruszane w nim wątki.
Po tym przemówieniu odtworzono dla Zmarłego dwie pieśni patriotyczne, które odzwierciedlają Jego postawę wojenną i życiową: „Zaszum nam Polsko” Kazimierza Józefa Barona Węgrzyna i „Gdy Polska da nam rozkaz” Adama Zwierza (treść obu tych pieśni przedstawiona jest dalej), a także przejmujący utwór muzyczny „Cisza”.
Następnie sekretarz generalny Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i BWP gen. bryg. pds Elżbieta Sadzyńska wygłosiła wiersz (jego treść przedstawiona jest dalej), który ku pamięci Zmarłego napisał współczesny polski wieszcz narodowy, wspomniany Kazimierz Józef Baron Węgrzyn.
Kazimierza Józefa Węgrzyna poświęcony pamięci Henryka Kalinowskiego.
Później przedstawiciele Przeoratu Mazowieckiego Orderu Świętego Stanisława na ręce żony Zmarłego przekazali Medal Roku Świętego Jana Pawła II, przyznany pośmiertnie Zmarłemu.
Potem asysta honorowa Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego (pod dowództwem Rafała Dziędzielewicza) zdjęła z trumny wstęgę Orderu Wojennego Virtuti Militari, po czym - w trakcie złożenia trumny do grobu - oddała trzy salwy honorowe i zagrała na trąbce utwór wojskowy "Śpij kolego".
Następnie na grobie Zmarłego przy dźwiękach wojennych werbli złożono wieńce i kwiaty. W pierwszej kolejności złożony został wieniec od Rodziny Zmarłego, potem od Zarządu Głównego, Zarządu Okręgu Mazowieckiego i Zarządu Okręgu Śląskiego Związku Kombatantów RP i BWP, następnie od Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy Rafała Trzaskowskiego, a później od pozostałych organizacji i osób.
Od lewej: z wieńcem od Rodziny wnuk Zmarłego Jakub Kalinowski. Od prawej: wieniec od Rodziny składają wnuk Zmarłego Jakub Kalinowski i Jego syn Lech Kalinowski.
Wieniec od Bractwa Liderów (ufundowany przez ppłka Aleksandra Nowaka, komandora Pierwszej Komandorii Wrocław) złożyli: gen. dyw. BL Ryszard Murat (Wielki Mistrz Bractwa) i płk Marek Chałupka (komandor Drugiej Komandorii Piastów Bractwa, który odpowiadał za nagłośnienie na uroczystości).
Później głos zabrał wnuk Zmarłego Jakub Kalinowski. W imieniu Rodziny podziękował obecnym za oddanie ostatniego hołdu dziadkowi (Henrykowi Kalinowskiemu) i przeprosił, że z uwagi na zakaz rządowy związany z pandemią Rodzina nie może zaprosić ich na tradycyjną konsolację.
Na zakończenie uroczystości, odchodząc, zgromadzone sztandary i chorągwie, pod dowództwem gen. dyw. BL Bogdana Tadeusza Pokrowskiego kolejno oddawały ostatni hołd Zmarłemu, poprzez ich tradycyjne pochylenie w stronę miejsca Jego spoczynku.
Spośród działaczy Bractwa Liderów obecni byli między innymi:
Kilka informacji o Cmentarzu Prawosławnym
O Redutę Wolską toczyły się zacięte walki wojsk polskich ze szwedzkimi podczas potopu szwedzkiego w XVII wieku, z wojskami pruskimi podczas powstania kościuszkowskiego w 1794 roku, z wojskami rosyjskimi podczas powstania listopadowego w 1831 roku i z wojskami niemieckimi w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku.
Rejon, gdzie znajduje się grób H. Kalinowskiego i gdzie odbył się pogrzeb, uwieczniony został w wierszu Adama Mickiewicza „Reduta Ordona”, gdyż tu 6 września 1831 roku stały polskie armaty i stąd gen. Sowiński z innymi oficerami obserwował przez lunety szturm przez rosyjskie oddziały pobliskiego niewielkiego fortu o nazwie Reduta Ordona. Po opanowaniu około godz. 7 rano tego fortu wojska rosyjskie (w liczbie kilkunastu tysięcy żołnierzy i stu armat) przypuściły około godz. 9 zmasowany atak na Redutę Wolską, bronioną przez trzy bataliony polskich żołnierzy pod dowództwem gen. Józefa Sowińskiego, któremu na pomoc przyszedł jeszcze jeden batalion z 10. pułku piechoty na czele z majorem Piotrem Wysockim. Po całkowitym wyczerpaniu się amunicji po stronie polskiej, wielokrotnie liczniejsze doborowe oddziały rosyjskie wdarły się na szańce (wały) Reduty i w niezwykle zaciekłej walce na bagnety zdobyły ją szturmem około godz. 10:30, a gen. Sowiński poległ w walce (niedaleko znajduje się jego grób i mogiły zarówno obrońców, jak atakujących). O szturmie tym i śmierci gen. Sowińskiego traktuje z kolei wiersz Juliusza Słowackiego "Sowiński w okopach Woli".
"Gen. Sowiński na szańcach Woli" - znany obraz olejny Wojciecha Kossaka (1856-1942) z 1922 roku, przedstawiający jego wizję opisywanych wydarzeń. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Z kolei 9 września 1939 roku kompania piechoty (8. kompania por. Zdzisława Pacaka) żołnierzy polskich (groby tych żołnierzy również się tu znajdują) skutecznie powstrzymała w tym miejscu najgroźniejszy szturm Warszawy przez pancerny zagon niemiecki (4. Dywizję Pancerną pod dowództwem gen. Georga Hansa Reinharda). Doszło wtedy do wydarzenia, które było najbardziej spektakularnym polskim zwycięstwem w kampanii 1939 roku, a nawet wielką bitwą pancerną, choć po stronie polskiej nie wystąpił ani jeden czołg czy inny pojazd, zaś Niemcy ponieśli tu nieprawdopodobne straty. Przed starciem polscy żołnierze wytoczyli z pobliskiej fabryki chemicznej "Dobrolin" ponad sto beczek z terpentyną, które ulokowali na przedpolu, a następnie podpalili strzałami w chwili ataku niemieckiego. W ciągu kilkunastu minut spaliło się wtedy ponad 100 niemieckich czołgów i innych pojazdów pancernych wraz z załogami. Por. Pacak tak wspominał to wydarzenie: "Niespodziewanie zapalają się wytoczone przez nas na przedpole beczki z terpentyną. Strzelają płomienie w czołgach i samochodach pancernych. Rzadkie początkowo płomienie zaczynają łączyć się w jęzory ognia, piąć się wszerz i wzwyż, aż całe skupisko unieruchomionych pancernych wozów zalewa czerwona lawina. Płomienie huczą. Widzimy, jak pożogą ogarniani są zabici i ranni. Niemcy nie mają czasu wyskoczyć z otwieranych w panice włazów, w pół skoku dosięga ich płomień. Coraz głośniejsze są wołania o pomoc. Płomienie nie znają litości. Siekają też bez przerwy polskie kule. Rosnący żar płomieni i siła wybuchów artyleryjskich wyrzuca w górę beczki z terpentyną, które zwalając się na ziemię strzelają słupami nowych ogni. Już od rozlewającego się morza terpentyny zajęły się wozy amunicyjne wroga. Huk wylatujących w powietrze samochodów zagłusza nasz ogień... Wróg zaprzestał natarcia. Przerażony, ogłuszony szukał już tylko ocalenia... Machina atakująca straciła rozpęd. Rozbitym czołem kolumny rządził jeden rozkaz: ratować własne życie."
Pod wrażeniem tej niesłychanej klęski (a wielkiego zwycięstwa polskiego, mało znanego, być może z powodu jego makabrycznego charakteru) sam Hitler - z obawy przed podobnymi incydentami - zakazał swym wojskom dalszych szturmów Warszawy, decydując się już tylko na jej blokadę i bombardowanie.
Henryk urodził się w 1925 roku w Krzemieńcu, w rodzinie szlacheckiej Józefa i Heleny z d. Jastrzębskiej. W młodości był słuchaczem kursu dla małoletnich Korpusu Ochrony Pogranicza. Po 17 września 1939 roku znalazł się na terenach zajętych przez ZSRR i pod okupacją sowiecką działał w partyzantce na Wołyniu i Polesiu. 12 marca 1944 roku wstąpił, jako ochotnik, do 1 Armii Wojska Polskiego uzyskując przydział do formowanego w Lebiedynie koło Sum 6. Samodzielnego Zmotoryzowanego Batalionu Pontonowo-Mostowego, w składzie którego przeszedł cały swój szlak bojowy, zakończony walkami w Berlinie. We wrześniu 1944 roku, w końcowym okresie Powstania Warszawskiego brał udział, w składzie 3. Dywizji Piechoty, w forsowaniu Wisły z Saskiej Kępy na Solec. W czasie dramatycznych walk o utrzymanie przyczółków na Odrze, w rejonie Czelina, razem z grupą kolegów, Kresowian, był inicjatorem postawienia pierwszego, biało-czerwonego słupa granicznego nad Odrą oraz opracowania "Aktu Czelińskiego", którego oryginał znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Po zakończeniu wojny ukończył Oficerską Szkołę Saperów w Lublinie i jako żołnierz zawodowy, w latach 1947-1950 brał udział w rozminowywaniu kraju. Przeniesiony do Sztabu Generalnego Wojska Polskiego pracował na różnych stanowiskach dowódczych. Był szefem wydziału rozpoznawczego w Dowództwie Marynarki Wojennej, a następnie szefem sztabu bazy Marynarki Wojennej w Świnoujściu. Henryk był absolwentem dwóch Akademii Wojskowych - radzieckiej i polskiej. Do czasu przejścia, w 1980 roku, na emeryturę, pracował w pionie naukowo-dydaktycznym Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej, a następnie jako kierownik Katedry Taktyki i Sztuki Operacyjnej w Akademii Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Po przejściu na emeryturę komandor Kalinowski zajął się bardzo aktywnie działalnością kombatancką, najpierw w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, a po jego rozwiązaniu w Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. Przez wiele lat był przewodniczącym Komisji Historycznej Związku Kombatantów, przewodniczącym Rady Krajowej Żołnierzy Wojska Polskiego, kanclerzem Związkowej Kapituły Odznaczeń, sekretarzem generalnym Stowarzyszenia Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Grunwaldu. Był we władzach wielu ogólnopolskich stowarzyszeń, między innymi Wielkim Admirałem Stowarzyszenia Bractwa Liderów, Wielkim Ambasadorem Orderu Świętego Stanisława Biskupa-Męczennika, wiceprezesem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Misja Pojednania. Zaprojektował wiele honorowych i pamiątkowych odznaczeń związkowych, w tym dwa związane ze stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości. W uznaniu wielkich zasług i osiągnięć w działalności związkowej wybrany został wiceprezesem, a na siódmym Kongresie, w maju 2019 roku, prezesem Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Żegnam Cię Drogi Prezesie, Drogi Przyjacielu, w imieniu Zarządu Głównego, w imieniu 40 tysięcy kombatantów, podopiecznych, w imieniu wszystkich współpracowników i naszych przyjaciół, którzy Ciebie szanowali i byli pełni uznania za Twój dorobek i pracowite życie. Pamięć o Tobie, o Twoich dokonaniach, walce o zapewnienie kombatantom godnych warunków bytowych i zachowanie w pamięci pokoleń zbrojnego wysiłku polskiego żołnierza pozostanie na zawsze w naszych sercach, w historii i tradycjach Związku. Rodzinie i wszystkim bliskim Zmarłego składam wyrazy najgłębszego współczucia, cały Związek łączy się z Państwem w bólu. Niech ta polska ziemia, którą tak kochałeś i o którą walczyłeś lekką Ci będzie. Odszedłeś na wieczną wartę w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku wobec Ojczyzny.
Przemówienie na cmentarzu Ryszarda Murata Tekst przemówienia gen. dyw. BL Ryszarda Murzy Murata, prowadzącego uroczystość pogrzebową Henryka Kalinowskiego, wygłoszonego na pogrzebie w dniu 4 stycznia 2021 roku. Zawiera treść, uzgodnioną z admirałem Kalinowskim (za Jego życia), uzupełnioną archiwalnymi fotografiami, ilustrującymi poruszane w nim wątki, a także wybranymi ciekawostkami na ich temat, które opowiedział Ryszardowi Muratowi. Te dodatkowe informacje odróżnione są od tekstu przemówienia mniejszą czcionką.
H. Kalinowski opowiadał, że z tego powodu miał poważne kłopoty w 1944 roku, kiedy wstępował do 1. Armii Wojska Polskiego. W ankiecie nieopatrznie ujawnił, że zna język francuski i że nauczył się go w domu. Nawiązując do tego żydowski oficer NKWD domagał się wtedy aresztowania go i zesłania na Sybir, zarzucając mu niewłaściwe pochodzenie i wspomagając się wydaną w Związku Sowieckim "Encyklopedią", z której przytaczał zapis, że rodzina Kalinowskich w I. Rzeczypospolitej "uciskała lud ukraiński".
Henryk Kalinowski był bohaterem wojennym i słynął z dzielności i wyjątkowej postawy patriotycznej. Całe życie związany był z Wojskiem Polskim.
Już przed wybuchem II wojny światowej wstąpił do wojska jako kadet Korpusu Ochrony Pogranicza, chroniącego wschodnią granicę Rzeczypospolitej. W latach okupacji niemieckiej służył jako partyzant w Armii Krajowej i oddziałach Polskiej Samoobrony na Kresach Wschodnich. Jak wspominał, z rozkazu kierownictwa AK wykonywał wtedy zamachy na miejscowych niemieckich dygnitarzy i bronił skupisk polskiej ludności przed atakami banderowskich zbrodniarzy ukraińskich.
Miał do tego uzasadnione powody, ponieważ banderowcy zamordowali w okrutny sposób aż 17 osób z jego najbliższej rodziny, wśród nich obu jego sędziwych już wtedy dziadków, z których jednego utopili w studni, a drugiego spalili żywcem w domu.
Później, po przesunięciu się frontu, wstąpił do 1. Armii Wojska Polskiego i ze swym batalionem saperów pod nazwą 6. Warszawski Samodzielny Zmotoryzowany Batalion Pontonowo-Mostowy uczestniczył w najbardziej krwawych bojach z Niemcami, które wtedy toczono – przy czym jako saper i dowódca plutonu saperów szedł zawsze do boju jako pierwszy, rozpoznając pole walki, usuwając pod ogniem nieprzyjaciela miny i zasieki, budując mosty i przeprawy, torując drogę własnym oddziałom i czołgom oraz przewożąc je przez rzeki i kanały:
Płaskorzeźba z Pomnika Chwała Saperom, który projektował Henryk Kalinowski (zobacz dalej).
Fragment płaskorzeźby z Pomnika Chwała Saperom, który projektował Henryk Kalinowski (zobacz dalej).
Realia wojny i Bóg Stalin
6. Warszawski Samodzielny Zmotoryzowany Batalion Pontonowo-Mostowy sformowany został w kwietniu 1944 roku w miasteczku Lebiedin koło miasta Sumy na północnej Ukrainie, zaraz po przesunięciu się frontu wschodniego na te obszary. Po intensywnym podwójnym przeszkoleniu (ogólnowojskowym i specjalistycznym saperskim) oddział ten skierowany został na front, który w lipcu 1944 roku stał nad rzekami Bug, a potem Wisła, aby umożliwiać jednostkom frontowym forsowanie tych przeszkód wodnych. W trakcie trwającego kilka tygodni transportu (koleją, samochodami i pieszo) nadal trwało doszkalanie jego żołnierzy. H. Kalinowski wspominał, że on sam, choć miał wtedy zaledwie 19 lat, od razu został mianowany dowódcą plutonu (w stopniu plutonowego), ponieważ jako jedyny w tym oddziale posiadał wykształcenie, zaś pozostali żołnierze pochodzili z różnych wiosek i nierzadko w życiu nie widzieli auta, traktora czy większego miasta. Jednak ze względu na jego podejrzane pochodzenie (ze szlacheckiej rodziny Kalinowskich - zobacz wcześniej), jego pluton, a szczególnie on jako dowódca, otrzymali sprawdzonego sowieckiego "opiekuna". Był to Ukrainiec z pochodzenia, o imieniu Wasyl, ale w wieku około 70 lat, co na warunki żołnierskie było dość dziwne (chyba jednak - przypuszczał Kalinowski - chodziło o to, że sowieckim zwierzchnikom szkoda było dawać Polakom młodszego specjalistę). Z racji wieku ów Wasyl - oprócz rozmów i pogadanek politycznych oraz obserwowania polskich żołnierzy z plutonu Kalinowskiego - zajmował się kuchnią polową i gotował im posiłki, zwykle grochówki. Szybko zaskarbił sobie wdzięczność Polaków, gdyż naprawdę umiał to czynić i nie oszukiwał żołnierzy, jak inni kucharze. W innych bowiem plutonach - jak wspominał Kalinowski - kucharzami byli niemal zawsze sowieccy Żydzi, którzy funkcje te obejmowali po to, aby nie być wysyłani na niebezpieczne akcje bojowe. Także do ich obowiązków należała "opieka" nad danym oddziałem w postaci obserwacji i podsłuchiwania żołnierzy oraz donoszenia o tym oficerom NKWD, również pochodzącym z narodu wybranego. Kucharze ci nie mieli żadnych umiejętności kucharskich, gdyż wcześniej zajmowali się jakimiś swoimi zawodami, z reguły handlem czy "polityką". Nie dość, że nie potrafili gotować tych grochówek, to jeszcze nagminnie oszukiwali żołnierzy, ponieważ przewidziany "wkład mięsny" sprzedawali lub zjadali sami wraz ze swymi towarzyszami z NKWD, którzy z tej racji często kręcili się koło kuchni polowych (choć - co powszechnie znane było żołnierzom - głównie w celu odbierania od tych "kucharzy" donosów o nastrojach w oddziale). - Bardzo się więc w moim plutonie - wspominał Kalinowski - cieszyliśmy z tego Wasyla. Bo i kucharz dobry, i nie oszukiwał na mięsie, i za bardzo nie był namolny w tej swojej "politycznej robocie". A Wasyl był to - jak sam twierdził - bolszewik zawzięty. Podobno członkiem partii był już przed rewolucją w 1917 roku i widział na własne oczy samego Lenina. Przeżył też wielki "hołodomor" na wschodniej Ukrainie (był to głód, podczas którego zmarło kilka milionów ludzi; zgotowany narodowi ukraińskiemu przez bolszewików) i zaliczył kilka lat łagrów za kołem polarnym. Był zatem, jak wtedy mówiono, w pełni sprawdzonym komunistą. Oczywiście pogadanki polityczne, które codziennie przeprowadzał polskim żołnierzom, wykorzystując do tego - ku ich zadowoleniu - wydawany przez siebie posiłek, miały ten sam standardowy charakter, jak w całej Armii Czerwonej i w 1. Armii Wojska Polskiego: że Armia Czerwona jest najsilniejsza i pokona wrażych faszystów; że komunizm jest jedyną przyszłością ludzkości, a Związek Sowiecki pod przewodem wielkiego Stalina jest krainą szczęśliwości. Wywody te na naszych saperach większego wrażenia nie robiły, bowiem znali dobrze realia i zdawali sobie sprawę, że muszą ich wysłuchiwać i nawet przytakiwać na pytania, czy rozumieją przekazywane im wiadomości. Dużo czasu, przygotowując posiłki, ów bolszewik Wasyl poświęcał na rozmowy uświadamiające z dowódcą plutonu Kalinowskim. Pewnego razu, przy wspólnym obieraniu kartofli, zauważył na szyi Kalinowskiego polski medalik katolicki. Z tej okazji przeprowadził mu obszerny wykład, który w wielkim skrócie sprowadzał się do takich treści: - Boga nie ma, a religia jest wymysłem ludzi, jak zauważył sam twórca komunizmu genialny Marks. Nie ma więc sensu modlić się do Boga czy Chrystusa, ani nosić jakieś medaliki. Teraz rolę Boga pełni Lenin wiecznie żywy, a rolę Chrystusa pełni wielki Stalin, który prowadzi proletariat ku świetlanej przyszłości. Dlatego ja - tu Wasyl wskazywał na swą pierś - noszę na sercu gwiazdę z jego podobizną, a nie jakiś medalik w postaci krzyżyka i to z ukrzyżowanym Chrystusem. Rozmowa ta odbyła się w trakcie krótkiego postoju oddziału. W tym momencie obozujący batalion zaatakowało znienacka kilka niemieckich Stukasów, czyli samolotów szturmowych, które dla zwiększenia strachu pikowały z góry z bombami i z przerażającym rykiem syren. - Sołdaty, job wasza mat! W kusty! (dosł. w krzaki!) - krzyknęli służący w batalionie sowieccy oficerowie zgodnie z regulaminem Armii Czerwonej, który właśnie takie zachowanie przewidywał w sytuacji takiego nalotu. Polscy żołnierze batalionu, skupieni w swych plutonach, upadli więc na ziemię i kryli się pod dostępnymi krzaczkami, także Kalinowski.
Przy tej okazji, ponieważ Wasyl zauważył, że niemieckie samoloty mają wymalowane na skrzydłach krzyże, powiązał ich atak z religią chrześcijańską i Chrystusem, który przecież z krzyżem się kojarzy. Jeszcze cięższe przekleństwa zaczął więc rzucać pod adresem tego krzyża i Chrystusa. Kalinowski i żołnierze z jego plutonu, leżący obok, aż uszy zatykali rękami, i to bardziej przed tymi przekleństwami, niż ogłuszającymi wybuchami bomb.
Następnego dnia, gdy sytuacja już dojrzała do takiej rozmowy, na kolejnym postoju Kalinowski pyta Wasyla: - Wasyl, czemu ty, taki zaciekły bolszewik i komunista, tak mocno wcześniej złorzeczyłeś Chrystusowi, a wczoraj z kolei tak żarliwie się do niego modliłeś? - Gienrik - odpowiedział Wasyl - ty etawo nie pajmiosz. Ty maładyj i żyzni nie znajesz. No jesli na etoj wajnie mnoho uwidisz, to możet byt i eto pajmiosz. A widieł kto, kak ja moliłsja? (tłumaczenie mniej więcej: Henryk, ty tego nie zrozumiesz. Młody jesteś i życia jeszcze nie znasz. Ale jak na tej wojnie dużo sytuacji przeżyjesz, to może to zrozumiesz. A widział kto, że ja się modliłem?) - Niet, tolko ja. - Eto dobre - stwierdził uspokojony Wasyl w języku sowieckim - Ty nikamu ob etom nie gawari. (tłumaczenie mniej więcej: To dobrze. To ty nikomu o tym nie mów.) Wasylowi chodziło o to, aby informacja o tym nie dotarła do oficerów NKWD, bo znów doszliby do wniosku, że modli się do Chrystusa zamiast do Stalina i dlatego mógłby po raz kolejny pojechać pod biegun.
Objaśnienie: tak zwani ludzie sowieccy, czyli żyjący w Związku Sowieckim, a wywodzący się z przeróżnych narodów, posługiwali się, także w Armii Czerwonej i w 1. Armii Wojska Polskiego, tak zwanym językiem sowieckim. Była to oryginalna mieszanka słów, składni i gramatyki, bazująca na języku rosyjskim, ale pochodząca także z innych języków słowiańskich: ukraińskiego i białoruskiego, a nawet polskiego, z natężeniem uzależnionym od pochodzenia wypowiadającego się. Choć roiło się w niej od nieprawdopodobnych błędów językowych, to jednak nikt nie zwracał na nie uwagi i traktował je jako rzecz naturalną i oczywistą. Ten język sowiecki był pod tym względem podobny do współczesnego języka amerykańskiego, używanego w Stanach Zjednoczonych. On z kolei bazuje na języku angielskim, ale może zawierać - w zależności od rozmówcy i jego pochodzenia - znaczne naleciałości z innych języków, zwłaszcza jeśli wypowiadający się jest Latynosem, Włochem, Polakiem czy Chińczykiem. W USA także nikt błędów tych nie uznaje za rażące ani nawet nie zwraca na to uwagi.
Przewożenie żołnierzy polskich przez Wisłę pod ogniem niemieckich armat i bomb lotniczych w sierpniu 1944 roku.
Pojedynek na Wiśle w sierpniu 1944 roku
W końcu lipca 1944 roku batalion saperów, w którym służył H. Kalinowski, dotarł do Wisły i w rejonie Dęblina i Puław prowadził rozpoznanie inżynieryjne możliwości przeprawy przez rzekę. Następnie, wraz z pozostałymi jednostkami 1. Armii Wojska Polskiego przemieścił się na północ, w rejon zdobytego już przez oddziały sowieckie (ale zaciekle atakowanego przez Niemców) Przyczółka Magnuszewskiego. Tu od 8 do 19 sierpnia w rejonie wsi Holendry na północ od Wilgi brał udział w przeprawianiu polskich żołnierzy przez Wisłę i budowie mostu pontonowego (najdłuższego w Europie mostu drewnianego - dwukrotnie niszczonego przez niemieckie lotnictwo; gotowego na 16 sierpnia, przez który przejechało ponad 200 dział i ponad 2 tys. samochodów oraz przeszło ponad 10 tysięcy polskich żołnierzy). H. Kalinowski opowiadał, jak podczas tego przewożenia polskich żołnierzy przez Wisłę Niemcy tak mocno ostrzeliwali z armat i bombardowali ten odcinek rzeki, że łodzie i amfibie polskie były szybko niszczone wraz z ich obsadą. W pewnym momencie bitwy zauważył, że ostatnia z kilku amfibii, którymi dysponował jego pluton saperów (był to bowiem Batalion Zmotoryzowany i z tego powodu wyposażony był między innymi w amfibie - właściwa nazwa: transportery pływające BAW), dryfuje po rzece, ponieważ niemieckie samoloty seriami karabinów maszynowych wybiły zaokrętowanych na nią kilkudziesięciu żołnierzy i nawet jej kierowcę. Błyskawicznie dostał się na ten pojazd i zaczął kierować nim w stronę prawego brzegu, aby tu załadować kolejną grupę żołnierzy.
Była to jednak w tym rejonie ostatnia amfibia na rzece, więc od razu zaatakowała go z ogłuszającym wyciem syren grupa niemieckich samolotów (Stukasów). Szczególnie uwziął się na nią jeden z nich, którego lotnik kilkakrotnie pikował w nią z góry i bardzo precyzyjnie zrzucał bomby. H. Kalinowski płynąc tą amfibią z maksymalną dla niej prędkością umiejętnie jednak unikał trafienia, w ostatniej chwili kierując ją w lewo lub w prawo, wskutek czego bomby wybuchały w rzece kilka metrów obok. Widząc, że niemiecki lotnik jest nadzwyczaj doświadczony i nie odpuści, H. Kalinowski skierował płynącą z pełną prędkością amfibię wprost na lewy brzeg Wisły, gdzie znajdował się Przyczółek Magnuszewski, na który przewożono polskich żołnierzy. Wiedział, że amfibia nie uderzy w brzeg, lecz zatrzyma się przed nim, ponieważ w tym miejscu przy brzegu znajdowało się kilkanaście metrów błota, niewidocznego jednak z góry, gdyż przykrywała je warstwa wody. Niemiecki lotnik znów zapikował swym Stukasem i tak precyzyjnie zrzucił bombę, że wybuchła ona przy brzegu dokładnie w miejscu i w tej sekundzie, kiedy powinna - według wszelkich zasad - znaleźć się tam amfibia Kalinowskiego. Znów nie udało mu się jednak zniszczyć jej, gdyż zatrzymała się ona w tym błocie kilka metrów przed wybuchającą bombą. H. Kalinowski wspominał, że niemiecki lotnik był honorowy, ponieważ zawrócił i dla uznania tego czynu kilkakrotnie w charakterystyczny sposób "zakołysał" skrzydłami, po czym nie atakując już dalej (a dysponował jeszcze karabinami maszynowymi) odleciał na zachód.
Zdobywanie przyczółka pod PWPW w Warszawie w styczniu 1945 roku
H. Kalinowski opowiedział też o innym ciekawym i jeżącym włosy na głowie przypadku, który go spotkał w okresie wojny, kiedy to wyzwalał Warszawę, a dokładnie w dniu 16 stycznia 1945 roku. Wielu pseudo-historyków obecnie twierdzi - oburzał się - że Warszawę w styczniu 1945 roku wyzwolili nie żołnierze polscy, tylko Armia Czerwona, a inni, że uczynili to żołnierze polscy, ale walk w stolicy żadnych nie było, gdyż Niemcy wcześniej się z niej wycofali. To skąd w takim razie - pytał retorycznie - wzięło się aż 275 poległych w czasie wyzwalania Warszawy polskich żołnierzy, w tym 60-ciu od min (wśród nich saperów z jego plutonu), i wielokrotnie więcej ciężko rannych? Tymczasem - zapewniał H. Kalinowski - w styczniu 1945 roku w Warszawie nie było ani jednego żołnierza sowieckiego, a stolicę wyzwolili samodzielnie żołnierze polscy. Oczywiście umożliwiła to Armia Czerwona, która nagłym i zmasowanym atakiem 14 stycznia 1945 roku przerwała front niemiecki w różnych miejscach, między innymi daleko na północ i na południe od Warszawy, a następnie wokół wojsk niemieckich zacisnęła kilka pierścieni okrążenia: jeden pod Błoniem, inny pod Sochaczewem, kolejny pod Kutnem itd. Jednak w Warszawie, przekształconej przez Niemców w twierdzę (niem. Festung Warschau) znajdowała się silna i doskonale przygotowana do obrony, wyposażona w najlepszy sprzęt niemiecka Dywizja Forteczna Warszawa w liczbie ponad 14 tysięcy doborowych żołnierzy (dla porównania - mniej więcej tyle liczyły siły polskich powstańców w czasie Powstania Warszawskiego, trwającego przecież aż 2 miesiące). Niemiecką Dywizję Forteczną Warszawa wspierały ponadto: 26. Dywizja Piechoty w rejonie Włoch i 46. Korpus Pancerny na zachód od miasta.
Ruiny Warszawy w trakcie wielkich mrozów w styczniu 1945 roku. Nasza stolica była wtedy przez Niemców doszczętnie zniszczona, ale w takich ruiny żołnierze mogli się bardzo łatwo i nadzwyczaj skutecznie bronić.
Warszawę zdobyć miała 1. Armia Wojska Polskiego, wówczas licząca 91 tysięcy żołnierzy. Zaplanowano trzy kierunki uderzenia na Warszawę: od południa - po przekroczeniu Wisły w rejonie Góry Kalwarii, od północy - po przekroczeniu Wisły w rejonie Jabłonnej oraz centralnie - od strony Pragi w kierunku Śródmieścia. Naturalnie ten trzeci kierunek był najtrudniejszy, gdyż właśnie tu niemieckie oddziały przygotowały najsilniejsze umocnienia - prawdziwe bunkry, zwłaszcza w piwnicach zrujnowanych budynków, najeżone armatami i karabinami maszynowymi. Batalion saperów, w którym służył H. Kalinowski, działający w ramach 3. Brygady Pontonowo-Mostowej, otrzymał zadanie zbudowania mostu pontonowego, zdolnego do przewozu czołgów i armat, poniżej Cytadeli Warszawskiej. Most ten miał biec od terenu ZOO na Pradze do miejsca na lewym brzegu Wisły, gdzie do rzeki dochodzi ul. Sanguszki. Gdyby udało się zbudować ten most, to przejeżdżające nim Wisłę czołgi mogłyby od razu ul. Sanguszki ruszyć w górę i wprost do centrum stolicy. Ale nad miejscem tym wznosił się potężny betonowy gmach PWPW (Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych). Ten strategicznie położony gmach stanowił jedną z najważniejszych fortec powstańczych w czasie Powstania Warszawskiego. Powstańcy skutecznie bronili się tu przez cały sierpień, a jednym z ich dowódców był kpt. Edmund Osiejewski ps. "Osa", krewny działacza naszego Bractwa Liderów i wiceprzewodniczącego NSZZ Policjantów gen. bryg. BL Marka Osiejewskiego, autora prezentowanych w tym artykule fotografii z pogrzebu H. Kalinowskiego. Ten betonowy gmach PWPW żołnierze niemieccy przekształcili w olbrzymi bunkier, najeżony armatami i karabinami maszynowymi, na których brak, jak też amunicji do nich - w przeciwieństwie do powstańców - nie narzekali. Spodziewali się też, że właśnie w tym rejonie może nastąpić atak wojsk polskich w styczniu 1945 roku.
a potem niemiecką w styczniu 1945 roku.
I faktycznie atak taki nastąpił w dniu 16 stycznia 1945 roku. Jako pierwszy rzucony został do niego pluton saperów dowodzony przez H. Kalinowskiego. Miał za zadanie przebiec zamarzniętą Wisłę po lodzie (panowały wtedy kilkunastostopniowe mrozy, które skuły rzekę) i zdobyć przyczółek po drugiej stronie, właśnie w rejonie ul. Sanguszki, tuż pod gmachem PWPW. Zgodnie z rozkazem H. Kalinowski uformował swój pluton w kilka tyralier, które biegiem ruszyły po lodzie w stronę lewego brzegu rzeki. Wtedy rozpętało się piekło. Niemcy, ulokowani w gmachu PWPW i w jego okolicach, pokryli rzekę ogniem armat, moździerzy i karabinów maszynowych. Co i rusz w rzece wybuchały pociski armatnie, wyrywając w lodzie ogromne przeręble, które żołnierze H. Kalinowskiego - o ile nie zostali trafieni - musieli dodatkowo omijać, zaś niemieckie karabiny maszynowe przygważdżały ich do lodu, zwykle na wieczność. Gdy pierwsza tyraliera polskich saperów dobiegła do warszawskiego brzegu Wisły, pozostało z niej zaledwie trzech żołnierzy: w środku plutonowy Kalinowski i dwóch saperów po jego bokach. W ostatniej chwili - wspomniał H. Kalinowski - jakby pod wpływem jakiejś niewytłumaczalnej intuicji, gdy już miał stawiać nogę na brzegu, cofnął się i to tak mocno, że aż upadł na plecy. Uratowało mu to życie. W tym momencie ujrzał, że dwóch jego kolegów, którzy z obu boków wskoczyli na brzeg, wyleciało w powietrze na niemieckich minach. Gdy ich ciała upadły, zobaczył, że jeden z nich miał urwane obie stopy (w kostkach), a drugi nogi w stawach biodrowych. Stracili przytomność i nie dawali znaków życia.
Polscy żołnierze (z karabinkami Mosin) w styczniu 1945 roku przeprawiają się przez skutą lodem Wisłę w rejonie zniszczonego wcześniej (13 września 1944 roku) przez Niemców Mostu Kierbedzia (obecnie Mostu Śląsko-Dąbrowskiego) w Warszawie, u stóp Zamku Królewskiego, nieco na południe od miejsca, w którym Wisłę próbowali przekraczać saperzy z plutonu H. Kalinowskiego.
H. Kalinowski zlustrował dokładniej brzeg i zauważył, że ze śniegu (o wysokości ponad pół metra) wystaje wiele charakterystycznych wąsów niemieckich min. Jak się okazało, Niemcy, spodziewając się w tym miejscu głównego ataku, kilkakrotnie instalowali tu miny, które w miarę spadającego śniegu tworzyły jakby warstwy. Kalinowski ocenił, że w takiej sytuacji zajęcie tu przyczółka do budowy mostu jest niemożliwe, ponieważ wiązać się będzie z ogromnymi stratami. Nawołując pozostałych przy życiu saperów ze swego plutonu do wycofania się zaczął biec z powrotem w stronę ZOO. Gdy był na środku rzeki, obok wybuchł niemiecki pocisk armatni. Eksplozja co prawda nastąpiła na dnie rzeki i Kalinowski nie został trafiony, ale wyrwała wielki przerębel, w którym natychmiast się pogrążył z całym swoim rynsztunkiem. Wyposażony - w przeciwieństwie do innych saperów, którzy posiadali karabinki Mosin - w ciężką pepeszę (zawieszoną na pasku przez pierś) wraz z zestawem magazynków, w granaty, z plecakiem i innym wyposażeniem saperskim, natychmiast poszedł na dno rzeki. Wspomniał, że zdarzenie to trwało może kilkadziesiąt sekund, a może nawet kilka minut, ale dla niego było niemal wiecznością. Odbił się od dna rzeki, jednak silny nurt pociągnął go pod gruby lód, który widział od dołu. Byłoby już po nim, ale kolejny niemiecki pocisk armatni wybuchł obok i wyrąbał następny przerębel, z którego ostatkiem sił Kalinowski wychylił głowę. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności na lodzie znajdowało się jeszcze kilku jego saperów, którzy zdołali wyciągnąć go i pod ogniem niemieckich karabinów maszynowych z PWPW zawlekli na praski brzeg rzeki. Tu Kalinowski - wyglądający już jak słup lodu, gdyż mróz był wtedy ogromny - "stanął" przed dowódcą swego batalionu i przed dowódcą całej brygady (wspomnianej 3. Brygady Pontonowo-Mostowej) i usiłował złożyć meldunek z niewykonania akcji, ale nie był w stanie ani unieść ręki do czapki ani też wymówić słowa. Dowódca batalionu rzekł do niego: - Nie musisz meldować! Wszystko i tak widzieliśmy. Ale teraz ratuj się sam, bo ja nie mogę ci dać nikogo do pomocy, gdyż każdy człowiek jest tu potrzebny. Idź więc gdzieś i się ogrzej, bo zaraz tu na śmierć zamarzniesz. W tej sytuacji H. Kalinowski udał się w stronę Pragi. Ale do najbliższych budynków było dość daleko, a teren ZOO dość rozległy. Gdy szedł, to od tego lodu, w który zamieniło się jego ubranie (w tym długi płaszcz i czapka uszanka) tak głośno chrzęściło, jak gąsienice szarżującego sowieckiego czołgu. Z tego powodu mijane grupki żołnierzy z przerażeniem ustępowały mu drogi, a żołnierze na jego widok żegnali się ze słowami: - Ten to już jest na tamtym świecie! A my niedługo po nim! W końcu doszedł chrzęszcząc do kojca słonia, w którym słonia już w nim nie było (podobnie jak innych zwierząt w tym ZOO). Wszedł do niego i z resztek uzbieranych ułomków jakichś desek ostatkiem sił rozpalił ogień, po czym siedząc przy nim przez całą dobę (aż do 17 stycznia) skutecznie wysuszył się i doszedł do siebie. Następnie dołączył do swego batalionu i wraz z nim udał się na zachód, w kierunku Odry i Berlina. Stwierdził, że wskutek tego wypadku wcale nie zachorował, ani nawet nie przeziębił się. Był przekonany, że życie uratowała mu gruba warstwa lodu, w który zamieniło się jego ubranie. Lód bowiem ma właściwości izolacyjne i z tego powodu - co jest zadziwiające - dość dobrze chroni ciało przed utratą ciepła, tyle że trwa to krótko.
Płaskorzeźba z Pomnika Chwała Saperom, który projektował Henryk Kalinowski (zobacz dalej).
W związku z opisanym rozwojem sytuacji dowództwo 1. Armii Wojska Polskiego zrezygnowało z planów budowy mostu pod Cytadelą Warszawską, a 3. Brygada Pontonowo-Mostowa (a w jej składzie batalion saperów H. Kalinowskiego) wzniosła inny most pontonowy, 160 metrów na północ od średnicowego mostu kolejowego (pomiędzy nim a Mostem Kierbedzia - zobacz fotografia wyżej) i oddała go do użytku już 18 stycznia 1945 roku.
Pontonowo-Mostowy. Jeden odcinek (od strony brzegu polskiego) tego mostu budowali saperzy sowieccy, a drugi odcinek (od strony brzegu niemieckiego) saperzy polscy z H. Kalinowskim.
2 maja 1945 roku. Choć tego dnia niemiecka załoga Berlina skapitulowała, to na twarzach żołnierzy nadal widoczne jest fizyczne zmęczenie nieustannymi ciężkimi walkami (zmasowany szturm Berlina uznano za najbardziej zaciekłą bitwę w historii) i napięcie nerwowe, jakie takim walkom towarzyszy.
Pomnika Chwała Saperom osobom z kierownictwa państwa. Pierwszy od prawej marszałek Michał Rola-Żymierski, były naczelny dowódca Wojska Polskiego.
czyli regionu, w którym jako saper walczył w 1945 roku i gdzie stawiał pierwszy polski słup graniczny nad Odrą.
powstańcom warszawskim (od lewej). Płaskorzeźba z Pomnika Chwała Saperom, który projektował Henryk Kalinowski. Ukazane na tej płaskorzeźbie walki toczyły się właśnie w tym rejonie.
Pozostali przy życiu żołnierze sowieccy i polscy, wśród nich H. Kalinowski cieszą się po zdobyciu Kolumny Zwycięstwa w centrum Berlina.
6. Warszawskiego Samodzielnego Zmotoryzowanego Batalionu Pontonowo-Mostowego H. Kalinowskiego zza Sprewy pod Kolumnę Zwycięstwa Sieges-säule, a potem pod Reichstag i Bramę Brandenburską.
Żołnierze sowieccy i polscy cieszą się po zdobyciu Bramy Brandenburskiej w centrum Berlina - symbolu III Rzeszy, agresji i zbrodni niemieckich. Podkreślić należy, że żołnierze polscy byli jedynymi z wielu armii alianckich, którzy mieli zaszczyt szturmować - wraz z żołnierzami sowieckimi - stolicę odwiecznego wroga i w ten sposób formalnie udowodnić, że - po latach klęsk i upokorzeń oraz niesłychanych ofiar - to my Polacy ostatecznie zwyciężyliśmy. Dla porównania, walczący na Zachodzie liczni żołnierze polscy nawet nie zostali dopuszczeni przez sojuszników angielskich do udziału w zwycięskiej defiladzie w Londynie.
zesłańcy syberyjscy, po zdobyciu Berlina w 1945 roku. Wśród nich, w furażerce, żołnierz sowiecki z typowym wyposażeniem.
27 lutego 1945 roku. Płaskorzeźba z Pomnika Chwała Saperom, który projektował Henryk Kalinowski.
Zmarły Henryk Kalinowski kultywował też pamięć innego historycznego wydarzenia, którego był bohaterem, tak zwanego Aktu Czelińskiego.
Polegał na postawieniu przez polskich żołnierzy nad brzegiem Odry pierwszego polskiego słupa granicznego, nawiązującego do historycznej zachodniej granicy państwa polskiego z czasów pierwszych władców: Mieszka I i Bolesława Chrobrego.
w Czelinie z załogą miejscowej placówki Wojsk Ochrony Pogranicza.
H. Kalinowski tłumaczył, że faktycznie słup ten wkopał - wraz z kolegami ze swego batalionu saperów - właśnie w tym miejscu, ale w trakcie wielkich mrozów, zaś fotografie tego zdarzenia nie były wykonywane z uwagi na brak aparatu fotograficznego, a poza tym było to po zmierzchu. Już po kilku godzinach w nocy słup ten został ścięty przez pociski z niemieckich armat, ale po wojnie odnaleziono tu zakopaną wtedy pod tym słupem butelkę z treścią Aktu Czelińskiego (pisemnego oświadczenia polskich żołnierzy), który obecnie przechowywany jest jako cenna pamiątka historyczna w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Natychmiast po postawieniu tego słupa sprawą tą zainteresowali się żydowscy oficerowie NKWD, którzy ten czyn polskich saperów uznali za samowolny akt polityczny i po przesłuchaniach H. Kalinowskiego i jego dwóch kolegów jako "prowodyrów zajścia" zamierzali wysłać ich na Sybir. Życie tych trzech "prowodyrów" uratowało tylko to, że tej samej nocy cały ich batalion saperów skierowany został na przyczółek po drugiej stronie Odry - na niemal pewną śmierć. Jak wspomniał H. Kalinowski, przyczółek ten był niewielki, gdyż w rejonie, który utrzymywał jego batalion, obejmował obszar o szerokości około 200 metrów, pomiędzy brzegiem Odry a wałem przeciwpowodziowym. Jego batalion spędził tam pod morderczym ogniem niemieckich armat i moździerzy prowadzonym bez przerwy dzień i noc ponad dwa tygodnie, budując dodatkowo odcinek mostu od strony niemieckiej (odcinek tego mostu od strony polskiej budowali saperzy sowieccy). W ciągu tych dwóch tygodni w każdy metr kwadratowy tego przyczółka trafiło co najmniej kilkadziesiąt pocisków z ciężkich niemieckich dział. H. Kalinowski - jak wspominał - uratował wtedy życie tylko dlatego, że po każdej eksplozji natychmiast wraz z najbliższymi kolegami rzucał się do leja po tym wybuchu, wiedząc, że kolejny pocisk trafi raczej w inne miejsce, czyli kilka metrów dalej. Życie uratował mu pewien żołnierz o żydowskim pochodzeniu. Jako Żyd za zgodą przełożonych o tych samych korzeniach podawał się za kucharza, choć o gotowaniu nie miał pojęcia, ale dzięki temu nie był kierowany do walki z hitlerowcami, tylko bezpiecznie dekował się na tyłach. To właśnie ten Żyd otrzymał rozkaz (niby jako karę za okradanie polskich żołnierzy przy wydzielaniu im posiłków) dostarczenia zupy polskim saperom H. Kalinowskiego, którzy od dwóch tygodni nie jedli ciepłego posiłku siedząc na wspomnianym przyczółku pod Czelinem. Nieszczęśnik ten dotarł do nich czołgając się w ciemności z pojemnikiem zupy na plecach, ale gdy obok wybuchł jeden z wielu pocisków armatnich zaczął krzyczeć wniebogłosy, że został "na śmierć zabity". Żądał wyniesienia go z tego piekła i pogrzebania koniecznie w kucki, po żydowsku. Powoływał się przy tym na wysoko postawionych dowódców, którzy mieli być jego krewnymi. W tej sytuacji polscy saperzy na tym przyczółku doszli do wniosku, że nie ma innego wyjścia, jak ewakuować go z tego przyczółka. Krzyczał jednak, że iść czy czołgać się nie może, bo został trafiony pociskiem armatnim i zabity. W związku z tym, choć był zupełnie zdrowy, trzeba było go wynieść. Było to jednak zadanie bardzo niebezpieczne (z uwagi na stały ostrzał niemiecki armatni, moździerzowy i z karabinów maszynowych), a ponadto żydowski kucharz - z powodu dostępu do kuchni i wiktuałów - był duży, ciężki i wypasiony, niczym gen. Zygmunt Berling (który też w okresie wojny - w przeciwieństwie do podległych mu żołnierzy polskich - na brak jedzenia nie narzekał, nawet pomarańczy z Turkmenii i Uzbekistanu). Do wykonania tego karkołomnego zadania wyznaczono H. Kalinowskiego, który chcąc nie chcąc (oprócz dźwiganej własnej pepeszy z magazynkami i innych przyborów) wziął żydowskiego żołnierza, wrzeszczącego, że jest nieżywy, na plecy i niosąc go oraz wlokąc blisko 2 kilometry po lejach, bezdrożach i nadrzecznych błotach skutych mrozem, wyniósł poza teren walki aż na polski brzeg Odry. Oczywiście H. Kalinowski otrzymał za to zasłużoną pochwałę, ponieważ w oczach żydowskich zwierzchników i oficerów NKWD czyn ten był bardziej bohaterski od siedzenia dwa tygodnie pod ogniem armat na przyczółku i budowy mostu, wielokrotnie niszczonego przez niemieckie pociski. Z tego też powodu żydowscy oficerowie NKWD "zechcieli łaskawie zapomnieć" (ale tylko chwilowo) o uprzednim samowolnym politycznym czynie H. Kalinowskiego i jego kolegów w postaci wkopania tego słupa granicznego. Na szczęście wcześniej sporządzony na temat tego zdarzenia raport NKWD dotarł do wyższego dowództwa sowieckiego, które przekazało go dowództwu 1. Armii Wojska Polskiego, a to postanowiło wykorzystać je do celów propagandowych. I tak H. Kalinowski i jego koledzy z "prowodyrów zajścia" i całkiem pewnych kandydatów na Sybir awansowali na wielkich bohaterów. Oczywiście od tego czasu to wkopanie przez polskich saperów granicznego słupa w Czelinie, choć było wyłącznie ich oddolnym i samowolnym "aktem politycznym", dokonanym wyłącznie z pobudek patriotycznych, za który tylko przez przypadek nie pojechali na wieczne wczasy na Sybir, zaczęto przedstawiać wyjątkowo kłamliwie jako czyn wykonany rzekomo na polecenie dowództwa 1. Armii Wojska Polskiego i kierownictwa ówczesnej Polski Lubelskiej (nazwa od Lublina, w którym mieściła się siedziba władz tej Polski) i za zgodą samego wielkiego Stalina. Tak też do dziś przedstawiane jest to wydarzenie.
uroczystości z udziałem najwyższych władz państwowych i wojskowych w miejscu wkopania przez H. Kalinowskiego i jego kolegów słupa granicznego w Czelinie.
oraz ówczesny Prezydent RP gen. armii Wojciech Jaruzelski i minister obrony narodowej gen. armii Florian Siwicki.
Akt Czeliński miał znaczenie symboliczne także z tego powodu, że postawiony został w miejscowości Czelin, niedaleko miejsca stoczenia w 972 roku pierwszej zwycięskiej bitwy wojsk polskich z niemieckimi pod Cedynią, a ponadto z tego względu, że trwała jeszcze II wojna światowa, a granice Polski na zachodzie nie były ustalone.
Po zakończeniu wojny Henryk Kalinowski brał udział w wielkiej akcji rozminowania kraju (należąc do 4-osobowego kierownictwa tej wielkiej akcji) i jego odbudowie, w kierowaniu różnymi instytucjami wojskowymi, zwłaszcza Flotyllą Marynarki Wojennej w Świnoujściu, w szkoleniu kadr wojskowych w Akademii Marynarki Wojennej i w Akademii Sztabu Generalnego, a także prowadził zaszczytną działalność kombatancką i w dziedzinie podnoszenia świadomości patriotycznej i obronnej naszego narodu.
Wielka akcja rozminowania kraju
Henryk Kalinowski wspomniał, że po wojnie największym problemem dla narodu polskiego były miny, niewybuchy, niewypały i ogromna ilość pozostawionej amunicji, zwłaszcza pocisków armatnich i moździerzowych oraz granatów. Według oficjalnych szacunków zaminowane było aż 75 % powierzchni kraju. Rozległe pola minowe, postawione przez wojska niemieckie, szczególnie gęsto zalegały na linii Wisły, zwłaszcza w okolicach przyczółków magnuszewskiego i sandomierskiego oraz na północ od Warszawy nad Bugiem i Narwią. Ponadto mocno zaminowane były niemal wszystkie miasta, zwłaszcza na Górnym Śląsku, a także olbrzymie pasy ziemi w całym kraju, szczególnie na Pomorzu, Warmii i Mazurach, na Dolnym Śląsku, na Ziemi Lubuskiej i w okolicach przełęczy karpackich. Miny i inne materiały wybuchowe znajdowały się praktycznie wszędzie: w lasach, na polach, łąkach, w wodach, w domach i budynkach, a także w obiektach przemysłowych. Sytuacja ta poważnie zagrażała egzystencji narodu. Z jednej strony ogromna liczba ludzi już po wojnie zginęła lub została okaleczona przez te przedmioty wybuchowe, a z drugiej strony pracownicy nie mogli uruchamiać zakładów przemysłowych, zaś rolnicy uprawiać roli z powodu obawy przed śmiercią, co po prostu groziło głodem. Szczególnie wstrząsające - wspomniał H. Kalinowski - były widoki dzieci, rozszarpanych lub okaleczonych wybuchami min i innych przedmiotów wybuchowych, a także rozpacz ich rodziców. Szczęśliwie udało im się przeżyć wojnę, aby nieszczęśliwie zakończyć młode życie już po jej zakończeniu.
Uratowany przez H. Kalinowskiego i dowodzonych przez niego saperów Kościół Wszystkich Świętych w Warszawie przy pl. Grzybowskim 3/5 obecnie.
H. Kalinowski wspominał również, że szczególnie ważne było szybkie rozminowanie pól uprawnych, co było niezbędnym warunkiem ich uprawiania i tym samym uratowania kraju przed oczywistym głodem. Chłopi na terenie całego kraju powszechnie bali się wchodzić na swe pola, na których znajdowała się ogromna liczba min i innych materiałów wybuchowych. Oddziały saperów, także kierowane przez H. Kalinowskiego, rozminowywały te pola, ale chłopi i tak nie chcieli ich orać obawiając się o swe życie, ponieważ podejrzewali, że nadal mogą się w nich znajdować miny. W tej sytuacji kierownictwo akcji rozminowania kraju wpadło na oryginalny pomysł, który przełamał nieufność rolników. Postanowiono, że na oczach zgromadzonych w bezpiecznej odległości rolników oczyszczone z min pola orał będzie osobiście jeden z miejscowych dygnitarzy (zwykle starosta albo powiatowy sekretarz partii), zaś konie prowadził będzie dowódca grupy saperów, która rozminowała zagon. To psychologiczne rozwiązanie przekonało nieufnych chłopów, którzy uwierzyli, że skoro dowódca saperów prowadzi konie, to na pewno - choćby z obawy o własne życie - dopilnował, aby podlegli mu żołnierze naprawdę rzetelnie wykonali swój obowiązek. Od tej pory H. Kalinowski kierowany był w najtrudniejsze regiony, gdzie znajdowało się najwięcej min, zwłaszcza szklanych, drewnianych czy "skaczących", i z duszą na ramieniu (gdyż zawsze wszystko zdarzyć się mogło) osobiście orał setki hektarów pól w różnych powiatach. Największym jednak wyzwaniem sytuacja ta była dla miejscowych dygnitarzy, zwłaszcza starostów i sekretarzy partii, którzy musieli prowadzić pług. Ze strachu przed wybuchem miny - wspominał H. Kalinowski - włosy tym nieszczęśnikom tak dęba stały, że czasem nawet ich czapki unosiły się kilka centymetrów nad głową. Niejednokrotnie widział też, i wcale się temu nie dziwił, jak niektórzy z tych dygnitarzy w trakcie takiej orki całkowicie osiwieli.
na dowód, że podległa mu jednostka saperów rzetelnie rozminowała pole. Inaczej jako pierwszy zostałby rozerwany wybuchem miny. Dopiero wtedy polscy chłopi bez obaw uprawiali swe pola. Jedna z setek fotografii, przedstawiających takie sytuacje. Pług prowadził wtedy miejscowy starosta lub sekretarz partii, ale H. Kalinowski nie pamiętał który, jako że sytuacji takich było setki. W oddali widać miejscowych rolników oraz pracowników Starostwa i Komitetu partyjnego, ale na furmankach, aby mogli szybko oddalić się, gdyby miny zaczęły wybuchać. Warto też zwrócić uwagę, że fotograf nie bez powodu wykonał to zdjęcie stojąc na już zaoranej roli, ponieważ wiedział, że tu min już nie ma i w powietrze nie wyleci. Zresztą i na twarzach obu orzących pole osób widać wielkie napięcie nerwowe.
Największy strach - wspomniał H. Kalinowski - przeżył przy sprawdzaniu rozminowywanych bagien. Po oczyszczeniu bagna z min przez oddział saperów jego obowiązkiem było wyjść lub wypłynąć jakąś łódką na to bagno i szturchając w nie kijem sprawdzić osobiście, jak rzetelnie wykonali swą pracę. Niemal zawsze w takiej sytuacji obok niego nagle bagno bulgotało i na wierzch "wyłaziły" kolejne miny gotowe do wybuchu. Wtedy czuł to samo, co starostowie i sekretarze partii przy orce rozminowanych pól. Bagno bowiem - tłumaczył - ma takie właściwości, że wrzucone do niego miny zatrzymują się na różnej wysokości, a potem cały czas "pracują", raz unosząc się na powierzchnię, a raz zatapiając i osiadając na dnie. Z tych przyczyn całkowite rozminowanie bagna, które ma czasem kilka metrów głębokości, jest w zasadzie niemożliwe, zwłaszcza używając tak prymitywnego sprzętu, jaki saperzy mieli do dyspozycji po wojnie.
wśród nich nawet naczelnego dowódcę wojsk Układu Warszawskiego. Na tej fotografii ze znanym poetą Władysławem Broniewskim (stoi po jego prawej stronie) na okręcie wojennym, 1961.
Henryk Kalinowski był inicjatorem wielu przedsięwzięć patriotycznych. Na fotografii (pierwszy od prawej) z członkami władz państwa i kierownictwa Akademii.
Prymasa Polski Józefa Kardynała Glempa.
po ich odznaczeniu zaprojektowanym przez niego odznaczeniem Za Wybitne Zasługi dla ZKRPiBWP, 2013.
Henryk Kalinowski był też aktywnym działaczem i członkiem władz naczelnych naszej patriotycznej organizacji Bractwo Liderów jako Wielki Admirał Kapituły Głównej. Jego udział w uroczystościach patriotycznych podnosiły ich prestiż, a współpraca z nim była prawdziwym zaszczytem.
buńczuk (oznakę władzy u Tatarów) Ryszarda Murzy Murata jednym z prestiżowych odznaczeń kombatanckich. Na pierwszym planie od lewej: H. Kalinowski, Renata Murza Murat, kmdr Tomasz Zdzisław Kurzydło (chorąży buńczuka) i Ryszard Murza Murat. Na drugim planie pośrodku z jednym ze sztandarów kmdr por. Leszek Stachowiak (komandor Szóstej Komandorii Gdynia Bractwa Liderów).
Wielokrotnie na tych uroczystościach z jego udziałem, dedykowaliśmy mu słynne piosenki patriotyczne, jak „Gdy Polska da nam rozkaz” Adama Zwierza czy „Zaszum nam Polsko” współczesnego wieszcza narodowego i naszego działacza Kazimierza Węgrzyna, dla uczczenia postawy wojennej i patriotycznej Henryka Kalinowskiego i jako najlepszy przykład dla innych.
Drogi Admirale ! Jest kwestią czasu, gdy i my do Ciebie dołączymy! Tymczasem jak przystało na najdzielniejszego z dzielnych żołnierzy polskich trwaj na wiecznej warcie, strzegąc z tamtej strony nas i wartości patriotyczne, o które walczyłeś w krwawych bojach na Wisłą i Odrą, a także w szturmie Berlina.
Z kolei w imieniu Rodziny Zmarłego i swoim własnym dziękuję wszystkim, którzy przybyli tu uczcić pamięć Zmarłego i oddać mu ostatni hołd. Szczególnie serdecznie dziękuję czcigodnym kapłanom, którzy odprawili ceremonie pogrzebowe, oraz tym, którzy wcześniej odprawili msze święte za duszę Zmarłego.
Dziękuję reprezentacjom wszystkich instytucji i organizacji, zwłaszcza Związku Kombatantów, które przybyły na tę uroczystość pogrzebową, a także wszystkim innym osobom. Dziękuję również asyście honorowej Wojska Polskiego.
Teraz, zgodnie z życzeniem Zmarłego, odtworzymy dla Niego trzy utwory, które odzwierciedlają jego postawę patriotyczną, a wyrażają więcej niż wszelkie inne słowa i są wyrazem naszego ostatniego hołdu dla niego, wspomnianych już pieśni patriotycznych. Słowa tych pieśni traktują o Zmarłym i są kierowane do niego: „Zaszum nam Polsko” „Gdy Polska da nam rozkaz”, oraz "Cisza".
Naszej Ojczyzny zdradą skrwawionej na Kresach W mrocznych dniach ludobójstwa naszego Narodu Oraz nad Odrą gdy wyszarpywałeś Polskę Z brudnych krwawych łap hitlerowskiego zachodu
Dziś Panie Admirale! trzeba nam Twej rady Polska znów osaczona z tej i z tamtej strony Na kresach banderowskie powstają pomniki Przed wiecznymi wrogami trzeba nam obrony
Ty! uczyłeś nas męstwa miłości Ojczyzny Odwagi bohaterstwa oraz poświęcenia Mądrości co wynika z Polskiej Racji Stanu Drogi która prowadzi Polskę do zbawienia
Panie Admirale! pamiętam tamtą chwilę Gdy klingą dotykałeś mojego ramienia Która była jak ręka czułej Matki Polski Zaszczyt i duma w niezwykłej chwili uniesienia
Panie Admirale! dla Ciebie wieczna chwała Tam na niebieskich Kresach oraz zagonach Niech tam Ci Polska szumi jak husarskie skrzydła Pamięcią o Twoich czynach służbie i obronach
Bo ku chwale Ojczyzny było Twoje życie Najjaśniejszej Rzeczypospolitej służby trud Takiej wiary nam trzeba godności i dumy Aby nastał Wolnej Polski zmartwychwstania cud!
Świętej pamięci Admirała Henryka Leopolda Jerzego Księcia Kalinowskiego Kazimierz Józef Węgrzyn
Danuty Komorowskiej - z rodziny B. Komorowskiego i dr Marii Bożeny Mościckiej - z rodziny Ignacego Mościckiego). Uroczystość patriotyczna Bractwa Liderów 16 maja 2015 roku w Piotrawinie (miejscu cudu wskrzeszenia ze zmarłych w XI wieku rycerza Piotra herbu Ogończyk przez św. Stanisława Biskupa Męczennika). Na fotografii widoczne są także inne osoby, obecne na pogrzebie H. Kalinowskiego: Arkadiusz Wiewiórowski, Tomasz Sulik i Ryszard Murat.
Słowa wiersza - pieśni polskiego wieszcza narodowego Kazimierza Józefa Barona Węgrzyna, dedykowane na pogrzebie Henrykowi Kalinowskiemu. Są dokładnym odzwierciedleniem Jego drogi wojennej i patriotycznej postawy życiowej oraz nawiązują do Jego pochodzenia z Kresów i historii Jego przodków, którzy takie oddziały husarii wiedli do wielu bojów.
„Zaszum nam Polsko” słynna pieśń patriotyczna, którą w charakterze wiersza napisał współczesny polski wieszcz narodowy Kazimierz Józef Baron Węgrzyn, zadedykowana na pogrzebie Henrykowi Kalinowskiemu, jako że jej słowa dokładnie opisują Jego drogę wojenną i życiową:
Zaszum nam Polsko jak husarskie skrzydła co strwożą wroga a w nas ducha wzniosą i niech w chorągwiach Matka nasza czuwa nad zagonami ponad krwawą rosą
Zaszum nam Polsko nad Wilnem nad Lwowem ponad Wołyniem gdzie wstają upiory Zaszum nam Polsko nad katyńskim lasem gdzie odprawiamy codziennie Nieszpory
gdzie biją dzwony i gdzie brzozy drżą gdzie pamięć wraca jak spłoszona sarna i gdzie się ptaki zmieniają w anioły gdy je okrywa nocy chusta czarna
Zaszum nam Polsko chorągwią nadziei, co dzikie pola omiata swym męstwem byśmy wrócili pod Twymi skrzydłami wiarą i dumą prawdą i zwycięstwem
Zaszum nam Polsko wysoko nad głową wielką chorągwią Twego zmartwychwstania byśmy wrócili do gniazda Ojczyzny którą skrzydłami Orzeł znów osłania
przed mroźnym wiatrem co wieje ze wschodu przed wiatrem kłamstwa co z zachodu wraca Zaszum nam Polsko jak husarskie skrzydła szumem co wiarę w zwycięstwo przywraca
„Gdy Polska da nam rozkaz” słynna piosenka patriotyczna, którą śpiewał wybitny polski śpiewak Adam Zwierz, zadedykowana na pogrzebie Henrykowi Kalinowskiemu, jako że jej słowa dokładnie opisują Jego drogę wojenną i życiową:
Popatrz ile zmienił czasu szybki bieg, dawno minął tamten maj, ze spalonej ziemi wyrósł biały chleb, żeby mógł nas nim nakarmić kraj!
Z trudu naszych rąk powstał wspólny dom, na powszednią radość dniom, wymarzony w snach, rósł Ojczyzny gmach, hen wysoko ku obłokom!
Znajdzie tu gościnę druh z dalekich dróg, lecz niech się zatrzyma w progu wróg!
Gdy Polska da nam rozkaz, stanie cały naród nasz jak zielony młody las, zgłosimy się do wojska, żeby wrogom spojrzeć śmiało w twarz!
Gdy Polska da nam rozkaz, wtedy zabrzmi tak jak dzwon, jeden wspólny serca ton, Gdy Polska da nam rozkaz, to staniemy tak jak jeden mąż!
Popatrz na Ojczyznę wzrok do góry wznieś, oto dumny sztandar nasz! Spójrz na pola żyzne, na rodzinną wieś i na światła kolorowych miast!
Tyle było trosk o nasz wspólny los, gdy zagrażał wroga cios! Nikt nie liczył strat, bratu pomógł brat, idź więc śmielej z przyjacielem!
Druh odnajdzie przy nas to co pragnie mieć, lecz niech się zatrzyma wrogi miecz!
Gdy Polska da nam rozkaz...
na tle obrazu przedstawiającego Kazimierz Dolny, miejsce urodzenia R. Murata.
Relacje telewizyjne
Relacje z pogrzebu admirała Kalinowskiego obejrzeć można w dwóch telewizjach internetowych:
Miesięcznik "Polsce Wierni"
Pogrzeb admirała Kalinowskiego oraz Jego sylwetka przedstawione zostaną szeroko w najbliższym numerze miesięcznika Związku Kombatantów RP i BWP „Polsce Wierni”, którego redaktorem naczelnym jest Michał Izdebski (także obecny na opisywanym pogrzebie).
Foto album "Pogrzeb Admirała Henryka Kalinowskiego"
Ppłk pil. Andrzej Kwiatkowski z Radomia drukuje kolorowy foto album (format A4, w twardej oprawie) z opisem i fotografiami z pogrzebu admirała Henryka Kalinowskiego. Osoby zainteresowane nabyciem tego foto albumu prosimy kontaktować się z ppłk. Kwiatkowskim - tel. 606 977 490, e-mail: endriu11@wp.pl
|
Kapłani i asysta honorowa Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego prowadzą trumnę do grobu.
Pocztami sztandarowymi dowodził gen. dyw. BL Bogdan Tadeusz Pokrowski (od prawej).
Wiceprezes Związku Kombatantów RP i BWP por. Janusz Maksymowicz wygłasza przemówienie nad trumną Zmarłego.
Wyryte na polecenie admirała Kalinowskiego na Jego
Sekretarz generalny Związku Kombatantów RP i BWP gen. bryg. Elżbieta Sadzyńska wygłasza wiersz
Zdjęcie z trumny Zmarłego wstęgi Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Salwy honorowe asysty honorowej Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego na pogrzebie admirała Kalinowskiego.
Wieniec składają przedstawiciele Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych.
Wieniec od Rafała Trzaskowskiego - Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy.
Jako ostatni wieniec od Bractwa Liderów złożyli: gen. dyw. BL Ryszard Murza Murat i płk Marek Chałupka.
Przewożenie pod ogniem nieprzyjaciela przez saperów polskich żołnierzy przez przeszkody wodne.
Saperzy jako pierwsi szli do boju i ponosili największe straty.
Amfibia, o której tu mowa, w Skansenie Bojowym 1. Armii Wojska Polskiego w Mniszewie.
Opis tego pojazdu w tym Skansenie.
Potężny betonowy gmach PWPW, który był powstańczą twierdzą w sierpniu 1944 roku,
Most pontonowy, zbudowany przez polskich saperów w Warszawie na skutej lodem Wiśle w styczniu 1945 roku. Natychmiast udostępniony został do transportów wojskowych oraz ludności cywilnej. 
Grupa polskich saperów z batalionu H. Kalinowskiego (stoi drugi od prawej) w samym centrum zdobytego Berlina
Henryk Kalinowski (drugi od prawej - w mundurze komandora) podczas prezentacji (do zatwierdzenia) makiety
Pod Pomnikiem Chwała Saperom w Warszawie. H. Kalinowski ze szkolną wycieczką polskiej młodzieży z okolic Czelina,
Przewożenie przez saperów żołnierzy polskich przez Wisłę (od prawej), idącym na pomoc bohaterskim
Mapa ukazująca walki w centrum Berlina w końcowym okresie szturmu. Zaznaczono na niej także szlak
Zmęczeni i wyczerpani, ale już wyraźnie rozluźnieni polscy żołnierze, wcześniej zwykle z woli żydobolszewików
Henryk Kalinowski (w mundurze komandora) po latach w miejscu historycznego słupa granicznego
Akt Czeliński miał historyczne znaczenie dla polskiej świadomości patriotycznej. Na fotografii jedna z wielkich
Uroczystość w historycznym miejscu w Czelinie w 1990 roku. Henryk Kalinowski (w mundurze komandora)
Zgodnie ze zwyczajem H. Kalinowski (w stopniu kapitana) prowadzi konia w trakcie orki pola w okolicach Pułtuska
H. Kalinowski jako dowódca Bazy Marynarki Wojennej 8. Flotylli w Świnoujściu przyjmował wielu znamienitych gości,
Jako wykładowca i 
Henryk Kalinowski dekoruje jednym z zaprojektowanych przez siebie odznaczeń
Henryk Kalinowski i słynni polscy aktorzy z serialu "Stawka większa niż życie": Stanisław Mikulski i Emil Karewicz,
Admirał Henryk Kalinowski w trakcie jednej z uroczystości patriotycznych Bractwa Liderów odznacza tatarski
Kazimierz Józef Węgrzyn wygłasza jeden ze swoich wierszy, dedykowany między innymi admirałowi Henrykowi Kalinowskiemu (widoczny na wprost; obok dam z rodzin Prezydentów RP: obecnej na Jego pogrzebie dr Antoniny
Zaszum nam Polsko jak husarskie skrzydła, co strwożą wroga, a w nas ducha wzniosą.
Adam Zwierz i Ryszard Murat w domu A. Zwierza,
 Użyte tu fotografie i teksty należą do właściciela tej strony. Kopiowanie lub wykorzystywanie jakichkolwiek fotografii lub fragmentów tekstu bez pisemnej zgody właściciela strony jest zabronione. Naruszenie tych praw w razie ujawnienia grozi odpowiedzialnością cywilną i karną.  Odwiedzin: 588742 |